رمان تلماسه اثر قديمي و مشهور فرانك هربرت است كه تاكنون ميليون‌ها نسخه از آن در سرتاسر دنيا فروش رفته است؛ تلماسه را به‌جرئت ميتوان بزرگ‌ترين اثر علمي تخيلي نام برد و بايد گفت كه ساخت سري فيلم‌هاي جنگ ستارگان بدون اين رمان محقق نمي‌شد. رمان تلماسه اثر فرانك هربرت اثري است كه با گذشت بيش از ?? سال از انتشارش، همچنان روايتگر اوضاع سياسي زمان است و از عصر آكواريوس يا دلو كه با پايان سال ???? ميلادي آغاز شد و از تغييرات اوضاع بشر سخن مي‌گويد. برگردان فارسي رمان تلماسه اثر فرانك هربرت با ترجمه‌ي مهيار فروتن‌فر و از انتشارات كتابسراي تنديس در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
درباره‌ي فرانك هربرت
فرانك هربرت در سن چهل‌سالگي نويسنده‌اي بود كه از ?? سالگي در اين حرفه فعاليت مي‌كرد اما هنوز نتوانسته بود جاي خود را در دنياي ادبيات بيايد. كودكي او در ناحيه‌اي ساحلي نزديك تاكوما در واشنگتن گذشت؛ در آنجا تمام سرگرمي او ماهيگيري و قايق‌سواري بود. در بزرگ‌سالي، هربرت به نوشتن براي چند روزنامه‌ي محلي مشغول شد و گاهي هم داستان كوتاهي به مجله‌ها مي‌فروخت.
هربرت دوران خدمت نسبتاً راحتي داشت. هشت ماه در سمت عكاس نيروي دريايي خدمت كرد و درنهايت به دلايل پزشكي از ادامه‌ي خدمت معاف شد. بعدها مدتي در واشنگتن براي يك سناتور جمهوري‌خواه سخنراني تنظيم مي‌كرد و زماني كه براي تأليف رمان تلماسه قلم به دست گرفت، كار را كنار گذاشت.
در مدتي كه هربرت مشغول نوشتن رمان تلماسه بود، همسر او بود كه نان‌آور خانه بود. او حرفه‌ي نويسندگي خود را رها كرده بود تا براي فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي برگه‌هاي تبليغاتي چاپ كند و درآمدي داشته باشد.
شاهكاري كه بارها توسط ناشران رد شد
آن زمان هربرت درباره‌ي تلماسه‌ها تحقيق مي‌كرد و ديري نگذشت كه مطالعاتش به صحرا و فرهنگ آنجا كشيده شدند و درنتيجه‌ي تمام آنها، دو رمان علمي تخيلي به نگارش درآمدند كه به‌صورت داستانهاي چندقسمتي دريكي از مشهورترين مجلات آن زمان منتشر شدند. هربرت اما تشنه‌ي موفقيتي بزرگتر بود و آن دو رمان را در اثري حماسي و قطور با يكديگر تلفيق كرد.
در آن زمان بيشتر ناشران به چاپ رماني علمي تخيلي با آن حجم تن نمي‌دادند؛ تفكر غالب آن زمان آن بود كه مخاطب اثر علمي تخيلي را در قالب داستان كوتاه مي‌پسندد. نسخه‌ي اوليه‌ي تلماسه اما ??? صفحه و نسخه‌هاي جديدتر آن حدود ??? صفحه قطر داشتند و همين سبب شد تلماسه بيش از ?? بار توسط ناشران رد شود.
موفقيتي كه سالها زمان برد
رمان تلماسه اثر فرانك هربرت جايزه‌ي نبولا و هوگو را از آن خودش كرد اما اين موفقيت، يك‌شبه اتفاق نيفتاد. طرفداران او بيشتر در دهه‌هاي ?? و ?? ميلادي جذب كتاب شدند؛ بچه درس‌خوان‌هايي كه سرشان دائم در حساب‌وكتاب بود و ايده‌ي تحولي جهاني برايشان جالب به نظر مي‌آمد. حال بيش از نيم‌قرن از انتشار رمان تلماسه مي‌گذرد و اين رمان هنوز به عقيده‌ي خيلي‌ها بزرگ‌ترين اثر علمي تخيلي تمام دوران است؛ آمار فروش كتاب هم چيزي خلاف اين ادعا نمي‌گويد.
خلاصه‌ي داستان
داستان در آينده‌اي دور اتفاق مي‌افتد؛ در جامعه‌اي بين ستاره‌اي و فئودال كه در آن خاندان‌هاي اصيل ممالك ستاره‌اي را تحت سلطه دارند. رمان تلماسه داستان پاول آترايدز جوان را روايت ميكند كه خانواده‌اش به سمت مباشرت سياره‌ي آراكيس گماشته شده‌اند.
آراكيس سرزميني است خشك و بياباني و غيرقابل‌سكونت است و جمعيتي پراكنده دارد. آنچه سبب ميشود آراكيس ارزشمند شود وجود منابع بسيار ارزشمند از ماده‌اي است كه قادر است طول عمر را افزايش دهد و قدرت ذهني افراد را بالا ببرد. اين ماده همچنين براي سفرهاي فضايي ضروري است چراكه امكان پيش‌بيني و هشياري چندبعدي را فراهم ميكند. از جايي كه آراكيس تنها سياره‌اي است كه امكان استخراج اين ماده در آن وجود دارد، كنترل آن امري ضروري و خطير به‌حساب مي‌آيد.
داستان حول موضوعاتي چون سياست، مذهب و رابطه‌ي انسان با طبيعت مي‌چرخد و به روايت ماجراي خيانت پاول و خانواده‌اش و تلاش‌هاي او براي به راه انداختن شورش و دوباره به چنگ آوردن كنترل آراكيس مي‌پردازد.
تلماسه، بازتاب دنياي امروز
فانتزي‌ها اغلب از اوضاع زمان و مكاني كه در آن توليدشده‌اند الهام گرفته مي‌شوند. اگر مجموعه‌ي ارباب حلقه‌ها درباره‌ي ظهور فاشيسم و جنگ جهاني دوم است، و بازي تاج‌وتخت، با سياست‌هاي عملي بدبينانه و شخصيت‌هاي سودجو‌ي خود داستاني است درباره‌ي نئوليبراليسم، پس شايد بتوان گفت كه فانتزي تلماسه نيز نمونه‌اي است از عصر آكواريوس يا همان دلو.
تلماسه نه‌تنها داستاني جذاب و گيرا دارد، بلكه به موضوعات جدي و مهمي چون فشارهاي محيطي، آگاهي بشر و انقلاب ملت‌ها عليه امپرياليسم نيز مي‌پردازد؛ موضوعاتي كه درهم‌آميخته شده‌اند تا اثري خلق كنند كه روايتگر زمان خودش است. جهان كه تحول پيدا ميكند، تعبيراتي كه از كتاب‌ها مي‌شوند نيز تغيير ميكند. تلماسه اين روزها كه بيش از نيم‌قرن از انتشارش مي‌گذرد، بازتاب‌هاي جغرافي سياسي‌اي دارد كه در سال ????، زماني كه نخستين بار منتشر شد، نداشت.
اگر علاقه‌مند به مطالعه‌ي رمان تلماسه اثر فرانك هربرت هستيد، همين حالا مي‌توانيد آن را از وب‌سايت كاواك خريداري نماييد.
https://www.cavack.com/Item/11782
